Tweede generatie

Bernardus Dukker & Catharina Bergman

Familienaam	Voornamen	Betr.	Doop	Locatie	Begrafenis	Locatie
Dukker	Barend	vdr	omstreeks 1716		24 maart 1797	Delft
Houtkamp	Marij	mdr	omstreeks 1718		26 november 1790	Naaldwijk
Dukker	Bernardus	hfd	26 juli 1746	Poeldijk	omstreeks 1803	Delft
Bergman	Catharina	vr.	omstreeks 1768	Delft	20 augustus 1828	Vrijenban
Dukker	Bernardus	zn	23 juli 1785 [1]	Delft	voor 1850 [2]
Dukker	Anna Maria	dr	1 oktober 1787 [3]	Delft	17 april 1790	Naaldwijk
Dukker	Alida	dr	26 maart 1789 [4]	Poeldijk
Dukker	Maria	dr	2 september 1791 [5]	Poeldijk	8 mei 1793	Delft
Dukker	Christianus	zn	4 juni 1794 [6]	Delft	27 april 1875	Breda
Dukker	Catharina	dr	5 december 1796 [7]	Delft	27 januari 1799	Delft
Dukker	Matthias	zn	6 januari 1798 [8]	Delft	1 oktober 1799	Delft
Dukker	Mathias	zn	8 december 1800 [9]	Delft	3 april 1829	Delft

In de grote steden zijn er meer voorzieningen en zijn er meer mogelijkheden om een bruid te vinden. Bernardus (Barend) gaat om deze redenen bij zijn ouders weg om in Delft te gaan wonen. Hij woont in de Jacob Gerritsestraat op nummer 809 [10] als hij [11] met Catharina Bergman (dochter van Willem Bergman en Anna Maria van den Hurk) op 26 juni 1784 in ondertrouw gaat. Catharina woont op dat moment op ‘t Zuijdeijnde buiten de Ketelpoort. Het voorgenomen huwelijk van Bernardus Ducker en Catharina Bergman wordt in Delft en in Naaldwijk afgekondigd. Zij huwen op 8 juli 1784 te Delft [12]. In 1788 [13] gaat hij, als oudste zoon, in Naaldwijk wonen om voor zijn ouders te zorgen. Eind 1791, een jaar na het overlijden van zijn moeder, gaat hij met zijn gezin weer terug naar Delft. Bernardus heeft een huis en erf[14] aan Noortsijde vande Buijtewatersloot beginnende aan de kickert ofte planck leggende tegensover de bonte pael. Zijn vader komt eveneens in Delft [15] wonen.

Bernardus en Catharina behoren, net als de ouders van Bernardus, tot de rooms-katholieke kerk. Om deze reden worden Alida en Maria Dukker te Poeldijk en alle te Delft geboren kinderen in Parochie St. Joseph [16] gedoopt.

Tengevolge van de Reformatie waren vele priesters gevlucht. De parochies functioneerden niet meer. De priesters die achterbleven behartigden de zielzorg in het verborgene en moesten geheel zelfstandig opereren. Naast deze gewone geestelijken was er sinds 1592 ook een jezuïet actief in de zielzorg. De jezuïetenorde stond onder rechtstreeks gezag van de paus. Steeds vaker ontstonden er spanningen tussen deze twee groeperingen. De pastoors op het Begijnhof stonden bekend om hun strenge geloofsopvattingen. Zij hadden wel iets weg van de calvinisten, die immers ook meenden dat de mens zondig en dus afhankelijk van genade was. De jezuïeten waren vrijzinniger. Zij geloofden dat de mens wel degelijk zelf invloed had op het al dan niet verkrijgen van de eeuwige zaligheid.
Beide groeperingen bouwden hun eigen aanhang op, maar raakten steeds verder van elkaar verwijderd. Het had tot gevolg dat de jezuïeten het Begijnhof verlieten en enkele panden aan de Burgwal kochten. In een oud pakhuis aan de Oude Langendijk vestigden zij een schuilkerk, de Sint Jozefstatie.
Begin 18e eeuw, wisten de oud-katholieken, de Staten van Holland zo ver te krijgen dat de jezuïeten de stad werden uitgezet. De stadsbestuurders van Delft lieten echter toe dat twee franciscanen de statie weer gingen bezetten.
In 1724 werd de breuk tussen de oud-katholieken en rooms-katholieken een feit. In 1743 mochten de oud-katholieken met toestemming van het stadsbestuur de Sint Ursulakerk bouwen. De franciscanen kregen minder medewerking. Pas in 1796 konden zij een pand aan de Brabantse Turfmarkt kopen en werd de Sint Hyppolytus kerk opgericht.
(“Ach Lieve Tijd”, Gemeentelijk Archiefdienst Delft en het Stedelijk Museum Het Prinsenhof 1996)

Bernardus en Catharina wonen aan de Buitenwatersloot [17] en hebben het niet breed. De meeste kinderen sterven op jonge leeftijd. Als Bernardus in 1803 [18] te Delft in het Gasthuis op 57-jarige leeftijd overlijdt, is het jongste kind nog geen drie jaar oud. Catharina kan niet anders dan snel hertrouwen. Het is echter voor weduwen ongepast om direct na het overlijden weer te hertrouwen. Een periode van zes tot tien maanden tussen overlijden en het opnieuw aangaan van een huwelijk is vrij gebruikelijk. Zij hertrouwt evenwel op 29 juli 1804 [19] met weduwnaar Johannes de Koning (geboren omstreeks 1767 te Osnabrug en zoon van Hermanus de Koning en Elizabeth Dumers). Rond 1825 is zij groenteverkoopster [20].

Over de kinderen van Bernardus Dukker en Catharina Bergman is het volgende bekend:

1. Bernardus: zie verder Bernardus Dukker & Aldegonde van Leeuwen

2. Anna Maria: In de DTB registers wordt er gemeld dat ‘een kind [21] van Barend Dukker’ is begraven op 17 april 1790 te Naaldwijk. Voor het luiden van de klokken wordt in totaal 20 stuivers betaald.

3. Alida: Behalve dat zij met ene Barend. Dukkers in 1809 nog getuige is bij de doop van Anthonius van der Biesen zijn er geen verdere gegevens over Alida te vinden.

4. Maria: Er wordt gemeld dat ‘een baarkind [22] van Barend. Dukker’ op 8 mei 1793 te Delft (Nieuwe Kerk) is begraven.

5. Christianus: zie verder Christianus Dukkers & Catharina Hermans

6. Catharina: Conform de DTB registers wordt ‘een baarkind [23] van Barend. Dukkers’ op 27 januari 1799 te Delft (Nieuwe Kerk) begraven.

7. Matthias: ‘een baarkind [24] van Barend. Dukker’ wordt op 1 oktober 1799 ter plaatse van de Nieuwe Kerk te Delft begraven.

8. Mathias:

Familienaam	Voornamen	Betr.	Doop/Geboorte	Locatie	Overlijden	Locatie
Dukker	Mathias	Hfd	8 december 1800	Delft	3 april 1829	Delft
Wolhof [25]	Neeltje	vr.	16 maart 1801 [26]	Delft	31 maart 1851	Delft
Dukker	Neeltje Catharina	Dr	21 oktober 1824 [27]	Delft	8 augustus 1828	Delft
Dukker	Willemina	Dr	28 oktober 1825	Delft	30 december 1829	Delft
Dukker	Bernardus	Zn	21 april 1828	Delft	11 februari 1830	Delft

Neeltje Wolhof (dochter van Willem Wolhof , warmoezier, en Neeltje van den Bos) is hoogzwanger als zij besluit te gaan trouwen met Mathias. Het is een huwelijk tussen twee geloven. Neeltje Wolhof is gereformeerd. Mathias is rooms-katholiek. Voor die tijd nog ongewoon. Om naar buiten toe aan te geven dat Mathias de vader is van haar dochter, krijgt haar dochter een dubbele naam. Op deze wijze kan het kind niet alleen worden vernoemd naar de moeder van Neeltje, maar ook naar de moeder van Mathias. Mathias trouwt met Neeltje Wolhof op 10 november 1824 te Delft. Ten tijde van het huwelijk is Mathias tuinier en woont hij aan de buitenwatersloot, even buiten de stad [28]. Binnen een periode van anderhalf jaar (augustus 1828 – februari 1830) overlijden Mathias en alle kinderen.
Na het overlijden van Mathias trouwt Neeltje Wolhof voor de tweede keer met weduwnaar Gysbert Kouwenhoven (geboren omstreeks 1802 te Schipluiden en zoon van Jacob Kouwenhoven en Adriana de Blois) op 21 december 1831 te Delft.

Voetnoten
[1] Getuige: Maria Dickker.
[2] Conform akte van overlijden van Henricus
[3] Getuige: Maria Sack.
[4] Getuigen: Casper Barends en Alida Kalkers.
[5] Getuigen: Casper Barends en Marijtje Zak.
[6] Getuige: Wilhelmus Bergman.
[7] Getuigen: Matthias Dukker en Catharina Willeke.
[8] Getuigen: Matthias Dukker en Catharina Wilkes.
[9] Getuigen: Mathias Dukker en Catharina Wilkens.
[10] Conform de akte van ondertrouw.
[11] Aangezien in de DTB registers de namen van de ouders, leeftijd, etc. ontbreken, kan men zich afvragen of het niet een ander Bernardus Dukker dan de zoon van Barend Dukker en Marij Houtkamp huwde met Catharina Bergman. Wel wordt er vermeld dat Barend afkomstig is uit Naaldwijk. Verder waren er in die tijd, behalve de vader van Bernardus, geen andere personen met dezelfde naam en valt uit de naamgeving van het eerste kind te herleiden dat het Bernardus, de zoon van Barend Dukker, was die met Catharina huwde.
[12] Ondertrouw vindt plaats op 26 juni 1784. Barent: jongeman, afkomstig van NAALDWIJK; Catharina: jonge dochter.
[13] Volgens de akte van readmissie van 6 oktober 1788 van Delft, vertrekt Catharina Bergman met de kinderen Bernardus en Anna Maria naar Naaldwijk.
[14] De huis en erf staan op naam van Barend Dukker. De datum van de verkoop is 30 oktober 1799. Volgens de DTB registers woont Bernardus in 1799 aan de Buitenwatersloot. Het is daarom duidelijk dat het gaat om Bernardus Dukker, getrouwd met Catharina Bergman, niet zijn vader of een neef.
[15] Vader en zoon wonen niet op hetzelfde adres. Conform het de DTB registers woonde Barend senior in de Jacob Gerritsestraat, terwijl zijn zoon aan de Buitenwatersloot woonde.
[16] conform http://delft.digitalestamboom.nl
[17] Conform hetgeen in de DTB registers is vermeld bij het overlijden van een drietal kinderen van Barend
[18] Volgens de huwelijksbijlagen bij het huwelijk van Mathias en Neeltje Wolhof alsmede Christianus en Catharina Hermans.
[19] Ondertrouw vindt plaats op 14 juli 1804 te Delft. Johannes: weduwnaar; Catharina: weduwe.
[20] Volgens de huwelijksakte van Mathias Dukker en Neeltje Wolhof
[21] Daar er wordt gesproken over ‘een kind van Baarent Dukker’ kan er worden geconcludeerd dat een jong persoon werd begraven. Qua leeftijd zou het zowel op Alida als Anna Maria betrekking kunnen hebben. Daar Alida later nog getuige is bij een doop, moet het wel om het overlijden van Anna Maria gaan.
[22] Daar van Bernardus en Alida bekend is dat zij later overleden en van Anne Maria bekend is dat zij in 1790 is overleden, kan dit alleen betrekking hebben op Maria.
Noot: Volgens http://delft.digitalestamboom.nl is een baarkind, een kind gedragen op een baar, circa 1 tot 12 jaar oud.
[23] Daar van alle andere kinderen wordt aangenomen dat zij eerder of later zijn begraven (zie eveneens de voetnoot bij de begrafenis van Mathias), kan deze vermelding alleen betrekking hebben op Catharina.
In de DTB registers staat ook dat een armkind van Barend Dukker op 19 mei 1797 is begraven. Er wordt echter aangenomen dat een verkeerde naam wordt vermeld, daar de vader van de overledene op de Langendijk woonde, terwijl Bernardus Dukker en Catharina Bergman aan de Buitenwatersloot woonden.
Noot: Volgens http://delft.digitalestamboom.nl is een armkind, een kind op de arm gedragen, tot circa 1 jaar oud.
[24] Daar de eerstvolgende zoon eveneens Mat(t)hias wordt genoemd, volgt dat Matthias op zeer jonge leeftijd is overleden. In 1799 zijn er twee baarkinderen van Barend Dukker begraven. Indien Matthias in januari 1799 zou zijn overleden, zou er qua leeftijd eerder sprake zijn geweest van een ‘armkind’ in plaats van een ‘baarkind’.
[25] Wordt ook wel geschreven als Wolhoff.
[26] Geboren op 16 maart 1801. Gedoopt op 19 maart 1801.
[27] Erkend bij het huwelijk.
[28] Volgens de huwelijksbijlagen bij het huwelijk van Mathias Dukker en Neeltje Wolhof